GIỚI THIỆU
Tháp Poshanư hay còn gọi là Tháp Chăm Phố Hài, tháp Bà Tranh, nằm trên đồi Bà Nài, thuộc phường Phú Hài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết 7 km về hướng Đông Bắc, mang phong cách của kiến trúc cổ Hòa Lai, một trong những phong cách nghệ thuật cổ của vương quốc Champa.
Được xây từ thế kỷ thứ VIII để thờ thần Shiva, đến thế kỷ XV thì được xây thêm một ngôi đền nữa để thờ công chúa Pô Sah Inư mà nhân dân yêu mến. Tuy chỉ có kích thước vừa và nhỏ, nhưng nó chắt lọc được những tinh hoa kỹ thuật kiến trúc và nghệ thuật trang trí của người Chăm xưa tạo nên vẻ uy nghiêm và kỳ bí. Hơn thế, đây còn là một trong những cụm tháp tồn tại tương đối nguyên vẹn cho đến ngày nay.
Hiện nay, quần thể này chỉ còn 3 tháp. Trong đó, tháp lớn nhất còn khá nguyên vẹn, thờ thần Shiva với bộ Linga - Yoni làm bằng đá đen nguyên khối. Gần đó là 2 ngôi tháp nhỏ, bị hư hỏng khá nặng. Tháp nhỏ nhất, nằm sát tháp lớn thờ thần Lửa. Cách đó khoảng 50 m là tháp thờ thần Bò và thần Nandin. Riêng gạch nền và ngói được khai quật xung quanh các ngôi tháp này cho thấy có niên đại từ khoảng thế kỷ XV.
Tháp chính rộng mỗi bề đến 20m, cao 15m với vô số những bức tạc nhiều biểu tượng hoa lá và nhiều hình thù kỳ lạ khác xung quanh. Cửa chính của tháp Poshanư dài và xoay về hướng Đông, hướng của thần linh. Trên đầu tháp Poshanư có 4 cửa sổ nhỏ hình tam giác để đón gió trời của thần linh cư ngụ trong ngôi đền.
Phần nền gạch này cho thấy công trình kiến trúc rộng lớn như một ngôi đền với nhiều tầng bậc. Những viên gạch tháp chàm Poshanư được sắp đặt khéo léo vào nhau mà không cần một lớp vôi vữa nào vẫn liên kết với nhau chắc chắn một cách đặc biệt. Tháp chàm Poshanư có mặt hình vuông, cũng giống như các kiểu kiến trúc tháp khác càng lên cao thì đầu càng nhỏ lại, cửa tháp được thiết kế bằng nhiều hình vòm cong tạc nhiều họa tiết tinh tế, kỹ xảo.
Hàng ngày Ban quản lý tháp Chăm Poshanư vẫn mở cửa đón khách thập phương đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính chứa đựng nhiều bí ẩn về nghệ thuật xây dựng của người Chăm. Tháp Chăm Poshanư không chỉ là niềm tự hào của dân tộc Chăm mà nó còn góp phần làm giàu thêm kho tàng văn hóa lịch sử Việt Nam nói chung và văn hóa lịch sử Bình Thuận nói riêng.
___
GIỚI THIỆU
Đến với thành phố Phan Thiết, chúng ta không chỉ đến với biển xanh, cát trắng, nắng vàng mà còn đến với nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng đã từ lâu được du khách xa, gần biết đến và ngưỡng vọng.
Đặc biệt, Trường Dục Thanh là một công trình tưởng niệm, có ý nghĩa tinh thần vô giá của nhân dân Bình Thuận đối với Bác Hồ kính yêu. Nằm ở vị trí trung tâm thành phố Phan Thiết, bên dòng sông Cà Ty, tọa lạc tại số 39 Trưng Nhị, phường Đức Nghĩa; di tích được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là di tích lịch sử - văn hóa quốc gia vào ngày 12/12/1986.
Trường Dục Thanh là nơi ghi dấu sự kiện thời thanh niên của Bác Hồ với tên gọi Nguyễn Tất Thành đã dừng chân dạy học từ tháng 9 năm 1910 đến tháng 02 năm 1911, bằng tâm huyết, tình cảm, Người đã truyền đạt những kiến thức văn hóa và khơi dậy tinh thần yêu nước cho các học trò của mình trước khi Người vào Sài Gòn, ra nước ngoài tìm đường cứu nước.
Du khách từ mọi miền đất nước đến với Trường Dục Thanh để tìm hiểu về cuộc đời cao đẹp của Người, từ nếp sống giản dị, chân thật, đến lòng yêu nước thương dân và đặc biệt là hình ảnh thầy giáo trẻ hết lòng chăm lo cho sự nghiệp “trồng người”.
Trường Dục Thanh ra đời và hoạt động từ năm 1907 đến năm 1912 theo chủ trương chung của phong trào Duy Tân do cụ Phan Châu Trinh khởi xướng, đó là muốn mở mang dân trí trước hết phải thành lập trường dạy học. Ông Nguyễn Trọng Lội và ông Nguyễn Quý Anh là hai người con của nhà thơ, nhà văn yêu nước Nguyễn Thông cùng các nhân sĩ yêu nước đứng ra sáng lập, đây là một trường tư thục có nội dung giảng dạy tiến bộ thời bấy giờ.
Trường dạy chữ Quốc ngữ là chính, bên cạnh đó dạy chữ Hán, chữ Pháp và môn thể dục. Trường có 7 thầy giáo, Hiệu trưởng là thầy Nguyễn Quý Anh, trong số đó thầy Nguyễn Tất Thành (tên Bác Hồ lúc 20 tuổi) là người trẻ tuổi nhất.
Học sinh của trường lúc đông nhất khoảng 50 - 60 học sinh, chỉ có 4 học trò nữ, chia làm 4 lớp: Tư, ba, nhì, nhất. Trong thời gian dạy học tại trường, thầy giáo Thành dạy thể dục, thể thao là chính.
Ngoài ra, thầy Thành còn phụ giảng chữ Quốc ngữ và chữ Hán thay cho các thầy giáo khác nghỉ bệnh hoặc bận việc. Tháng 02/1911 thầy Thành rời Trường Dục Thanh vào Sài Gòn, để rồi ngày 05/6/1911 rời Tổ quốc, vượt đại dương đi tìm con đường giải phóng dân tộc.
Tuy thời gian dạy học ở đây không dài, nhưng thầy Thành đã để lại trong lòng học trò Trường Dục Thanh những ký ức khó quên về tình thương yêu, đạo đức, lối sống, phương pháp giảng dạy
Sau ngày quê hương được giải phóng, khu di tích Trường Dục Thanh được trùng tu lại bao gồm toàn bộ khuôn viên và các kiến trúc cũ. Thời gian khởi công từ tháng 11/1978 đến tháng 12/1980, trên cơ sở một phần di tích gốc còn lại và dựa theo lời kể, bản vẽ phác hoạ của 4 cụ học trò của Bác năm 1910 còn sống, đó là các ông: Nguyễn Quý Phầu, Nguyễn Đăng Lầu, Từ Trường Phùng, Nguyễn Kinh Chi. Khu di tích Trường Dục Thanh được khánh thành và đưa vào hoạt động với tổng diện tích là 4.090m², bao gồm: Trường Dục Thanh, nhà Ngư, nhà Ngọa Du Sào, nhà Thờ cụ Nguyễn Thông, cây Khế, Giếng nước; vườn cây lưu niệm, cây ăn quả, cây cảnh được chọn giống từ các địa phương trong tỉnh do các nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo địa phương trồng… đã tạo nên một quần thể có lối kiến trúc vừa cổ, vừa kim, có không gian thoáng mát trong lành, làm vui lòng con cháu của Bác mỗi khi có dịp về thăm lại trường xưa nơi Bác dạy. Tiếp tục xây dựng công trình Nhà Trưng bày về tiểu sử và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, khởi công xây dựng năm 1983 và khánh thành ngày 17/5/1986 đúng vào dịp mừng sinh nhật Bác lần thứ 96.
Những bài học quý báu mà Bác Hồ để lại trên mảnh đất này mãi mãi là niềm tự hào và là tài sản vô giá mà nhân dân Bình Thuận có vinh dự và trách nhiệm nặng nề trong việc gìn giữ, tôn tạo, quản lý và phát huy, hàng năm có hơn 200.000 lượt khách tham quan trong nước, quốc tế, đặc biệt có các nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo cao cấp các nước đến thăm viếng, tìm hiểu, nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh.